(P54) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

5. Chơi nhanh: Âm giai, Arpeggio, và Âm giai đồng chuyển (Chromatic Scales) (Fantaisie Impromptu của Chopin và Chương thứ ba Sonata Moonlight của Beethoven)

e. Hoà âm rải-Arpeggio. Tác phẩm FI - Fantasie Impromptu của Chopin, Động tác Lăn bánh xe- Cartwheel), Chẻ Ngón-Finger Split)

Chơi arpeggio (arp) chính xác là phức tạp về phương diện kỹ thuật. Điều này làm cho các arp đặc biệt thích hợp cho việc học một số động tác bàn tay quan trọng, chẳng hạn đầy, kéo (thrust, pull), và "động tác lăn bánh xe-cartwheel". "Arpeggio", như được sử dụng ở đây, bao gồm các hợp âm gãy-(broken chord) và các sự kết hợp của các đoạn rải [arpeggic passage] ngắn. Chúng ta sẽ minh hoạ các khái niệm này bằng sử dụng Chương 3, Moonlight Sonata của Beethoven cho động tác đẩy và kéo, và bản Fantaisie Impromptu (FI) của Chopin cho động tác lăn bánh xe (cartwheel). Hãy nhớ rằng sự mềm dẻo của hai bàn tay, đặc biệt là tại cổ tay, là hết sức quan trọng trong việc chơi arp. Sự phức tạp kỹ thuật của arp nảy sinh từ thực tế rằng trong hầu hết các trường hợp, sự mềm dẻo này phải được kết hợp với mọi thứ khác: các động tác đẩy,kéo, lăn bánh xe, lướt [glissando] (hoặc những động tác chẻ ngón), và TU hoặc TO. Một lưu ý cẩn trọng: bản Moonlight khó do tốc độ được yêu cầui của nó. Nhiều sáng tác của Beethoven không thể chơi chậm lại bởi vì chúng gắn bó quá mật thiết với tiết tấu. Thêm nữa, chương này yêu cầu một tầm với tối thiểu mà vẫn phải thoải mái là một quãng chín. Khi học tác phẩm này, do vậy, người có bàn tay nhỏ sẽ gặp trở ngại hơn người có độ với tay thích hợp.

Trước nhất, hãy thảo luận về cách chơi TO các arp. Các arp mà trải rộng qua nhiều quãng tám sẽ được chơi TO y như chơi các âm giai. Do đó, nếu bạn biết cách chơi TO các âm giai, thì, về nguyên tắc, bạn đã biết chơi TO các arp. Tuy nhiên, phương pháp chơi TO các arp là một ví dụ cực đoan của động tác TO hơn cho các âm giai và do đó nó đóng vai trò như một ví dụ tiêu biểu nhất cho động tác này. Chúng ta đã lưu ý bên trên rằng động tác TO dễ nhất là TO được sử dụng khi chơi các âm giai bán cung - chromatic scale (1313123131312... cho RH). Động tác bán cung-chromatic TO là dễ nhờ chuyển động sang bên/ngang của ngón cái là nhỏ. Động tác kế khó hơn một chút là động tác cho chơi âm giai B major. Động tác TO này vẫn dễ bởi vì bạn có thể chơi toàn bộ âm giai với các ngón duỗi dẹt để cho không xảy ra sự va đụng nào với ngón cái đang băng qua. Động tác TO có độ khó kế tiếp là cho âm giai C major; nó khó hơn là vì tất cả các ngón bị xúm xít trong một khu vực phím trắng chật hẹp. Cuối cùng, động tác khó nhất là TO arp mà trong đó bàn tay phải chuyển động rất nhanh và rất chính xác. Động tác này đòi hỏi một sự uốn (flex) và xoay nhẹ (flick) của cổ tay, đôi khi được miêu tả như một động tác “ném-throwing”. Điều tuyệt nhất về sự thâu đạt được TO arp là rằng, một khi bạn đã học được nó, thì bạn đúng là chỉ cần lập một phiên bản nhỏ hơn của cùng động tác này là có thể chơi mọi động tác TO khác dễ hơn.

Sự phân ngón chuẩn cho CEGCEG . . . C arp là 123123....5, RH, và 5421421....1, LH chiều lên, và đảo ngược lại cho chiều xuống. (Xem Michael Aaron, Adult Piano Course, Book Two cho sự phân ngón của tất cả các arp và âm giai).

Bởi vì các arp nhảy qua nhiều nốt, hầu hết mọi người thường dan các ngón tay để với các nốt xa. Để có thể chơi nhanh các arp, đây là một sai lầm bởi vì việc dan các ngón tay làm chậm chuyển động của các ngón tay. Phương pháp then chốt để chơi nhanh các arp là chuyển động bàn tay thay vì dan các ngón tay. Nếu bạn chuyển động bàn tay và cổ tay thích hợp, bạn sẽ thấy rằng không cần thiết phải dan các ngón. Phương pháp này còn giúp bạn dễ thư giãn hơn.

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

>>Xem tiếp:

5. Chơi nhanh: Âm giai, Arpeggio, và Âm giai đồng chuyển (Chromatic Scales)

a. Âm giai- Scales: Ngón cái tréo/luồn bên dưới -Thumb Under (TU), Ngón cái tréo bên trên- Thumb Over (TO).

b. Động tác TO, Giải thích và Video

c. Luyện tập TO: Tốc độ, Động tác Glissando

d. Các Âm giai: Nguồn gốc, Thuật ngữ và những sự Phân ngón

Bảng 1.III.5.a Các Âm giai trưởng chiều lên

Bảng 1.III.5.b Các Âm giai thứ hoà âm chiều lên

e. Hoà âm rải-Arpeggio.