(P5) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

10.  Rơi [nhấn phím nhờ] trọng lực, Tập đánh hợp âm, và Tập thả lòng -Gravity Drop, Chord Practice, và sự Thư giãn.

Học chơi các hợp âm chính xác là bước đầu trong sự áp dụng kỹ thuật kích hợp âm (chord attack). Hãy tập LH hợp âm CEG trên. Phương pháp dùng sức nặng cánh tay là cách tốt nhất để đạt được sự chính xác và sự thả lỏng/sự thư giãn.  Hãy đặt các ngón tay của bạn trên các phím để chơi CEG. Thả lỏng cánh tay bạn (toàn bộ thân thể, thực tế là như vậy), duy trì cổ tay bạn  mềm dẻo/linh hoạt, nhấc bàn tay lên cách các phím đó từ 5 tới 20cm (khoảng cách lúc tập ban đầu thì ngắn hơn), rồi để cho trọng lực làm rơi bàn tay bạn xuống. Hãy để cho bàn tay và các ngón tay rơi như một bộ phận đồng nhất, đừng cử động các ngón tay. Hãy hoàn toàn thả lỏng bàn tay trong quá trình rơi của nó, rồi "cấu hình" các ngón và cổ tay của bạn vào thời điểm chúng va chạm các phím và để cho cổ tay cong nhẹ lại để chịu cú sốc của sự  đáp tay  và để nhấn các phím xuống. Bằng cách để trọng lực giúp hạ bàn tay xuống, bạn đang  dựa sức mạnh hoặc sự nhạy của mình vào một nguồn lực vô biên.

Điều thoạt nghe không thể nào tin, nhưng nếu một đứa trẻ sáu tuổi thiếu cân và một võ sĩ sumo khổng lồ để rơi bàn tay họ từ cùng độ cao, thì sẽ tạo ra âm thanh có cùng độ lớn như nhau, nếu cả hai người họ  thực hiện kỹ thuật rơi bằng trọng lực một cách chính xác (điều không hề dễ, nhất là với võ sĩ sumo). Sở dĩ như vậy là bởi tốc độ của sự rơi bằng trọng lực thì độc lập với khối lượng và búa đi vào hành trình tự do ngay khi cái khớp nối ( knuckle/whippen) rời khỏi đòn bẩy thoát (jack). Việc giữ cứng/nguyên vị/bất động bàn tay sau  sự va chạm sẽ bảo đảm cho trọng lượng của toàn bộ cánh tay chuyển sang sự buông-nhấn phím. Đừng làm cứng bàn tay trước khi chạm đáy của sự buông-nhấn phím bởi vì điều này sẽ làm gia lực - chúng ta chỉ cần duy nhất trọng lực để chơi các phím.

Nếu được dạy đúng, một cú rơi trọng lực có thể tạo âm thanh lớn nhất mà đứa trẻ từng đạt được (cho một cú rơi cao), và là một cách tuyệt diệu để dạy trẻ em cách chơi một cách vững chắc.  Hãy khởi tập bằng các cú rơi ngắn cho trẻ em, vì, lúc tập ban đầu, một cú rơi tự do đích thực có thể gây đau nếu độ cao là quá lớn. Để có cú rơi trọng lực thành công, nhất là với trẻ em, điều quan trọng là dạy chúng hãy tưởng tượng rằng không hề có cây đàn piano và rằng bàn tay nên cảm tưởng như thể chúng đang rơi xuyên qua bàn phím (nhưng bị chặn lại bởi nó). Nếu không thế, hầu hết trẻ em sẽ bất giác nhấc bàn tay lên khi nó đáp phím. Nói cách khác, cú rơi trọng lực là một  sự gia tốc bất biến và bàn tay thì đang gia tốc, ngay cả trong thời gian phím đang đi xuống (key drop). Lúc kết thúc, bàn tay thì đang tựa trên các phím với trọng lượng của chính nó  -- cách chơi này tạo ra âm thanh đẹp, sâu. Hãy lưu ý rằng điều quan trọng cho cú rơi trọng lực là tăng tốc suốt hành trình rơi- xem phần  III.1 về sự tạo một âm thanh hay.

"Bộ cơ tăng tốc" của cây đàn Steinway giúp gia tốc cho chuyển động của búa. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn đối với người nghệ sĩ piano là có khả năng điều khiển sự tăng tốc này mà không lệ thuộc vào cây đàn.

Các ngón tay phải được "cô đặc/đông cứng/ set" lại sau khi các phím đã đạt tới đáy của cú buông-nhấn phím (key drop) nhằm dừng chuyển động đi xuống của bàn tay. Sự này đòi hỏi một sự vận lực ngắn đối với ngón tay. Ngay khi bàn tay dừng chuyển động, hãy khử bỏ lực này và thả lỏng hoàn toàn sao cho bạn có thể cảm giác trọng lực đang kéo cánh tay bạn xuống. Hãy dựa bàn tay bạn trên phím chỉ với trọng lực này trong khi duy trì các phím đi xuống. Cái hoạt động mà bạn vừa hoàn tất đó là nhằm nhấn phím xuống với nỗ lực tối thiểu có thể; đây là cốt yếu của sự thả lỏng. Hãy lưu ý rằng một yếu tố quan trọng của sự thư giãn là sự thả lỏng tức thì của tất cả các cơ ngay khi cú rơi trọng lực kết thúc.

Các nhạc sinh mới học thường chơi các hợp âm với quá nhiều lực không cần thiết mà [những lực đó] không được kiểm soát chính xác. Cách sử dụng trọng lực có thể loại bỏ tất cả các lực hoặc sự căng thẳng không cần thiết. Nghe như là một trùng hợp ngẫu nhiên sự rằng trọng lực là lực thích hợp nhất cho sự chơi piano. Sự này hoàn toàn không ngẫu nhiên. Con người vận động dưới tác động của trọng lực. Sức mạnh của chúng ta cho sự bước đi, nâng nhấc.vv, đều tiến hành sao cho thích ứng với trọng lực  một cách chính xác. Cây piano, dĩ nhiên, đã được thiết kế để thích ứng với các sức mạnh đó. Khi bạn thả lỏng thực sự, bạn có thể cảm nhận cái tác động của trọng lực lên bàn tay bạn khi bạn đang chơi. Một số thầy dạy nhấn mạnh sự thả lỏng tới mực yêu cầu hãy bỏ lơ tất cả mọi cái khác cho tới khi sự thả lỏng "toàn bộ" đã đạt được; điều đó có lẽ là đã đi quá xa -- có khả năng cảm nhận trọng lực là một tiêu chí cần và đủ cho sự thả lỏng. Rơi trọng lực là một phương pháp luyện tập cho sự thả lỏng. Một khi trạng thái thả lỏng này hoàn tựu, nó chắc chắn trở thành một phần vĩnh viễn, hợp nhất của sự chơi piano của bạn. Sự thả lỏng toàn bộ không có nghĩa rằng bạn sẽ luôn luôn chơi piano bằng sử dụng duy nhất trọng lực. Đa phần thời gian, bạn sẽ dùng lực của chính bạn;  “cảm nhận trọng lực” thì thuần chỉ là một cách giúp đo lường mức độ sự thả lỏng của bạn....

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

  >>Xem tiếp:

• Nhóm song song - Parallel Sets
• Học, Thuộc lòng, và Chơi Trong đầu/tưởng tượng ( Mental Play) 
• Tốc độ, Chọn tốc độ luyện tập
• Cách Thư giãn/thả lỏng - How to Relax
• Sự Cải thiện hậu luyện tập-Post Practice Improvement (PPI)
• Những nguy hiểm của sự chơi chậm - Các cạm bẫy của Phương pháp bản năng (Intuitive Method)
• (P6) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng
•   (P7) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng
• (P8) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng