(P74) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tả

6. Thuộc lòng

l. Người Thị tấu - Sight reader - đối chiếu với Người chơi Thuộc lòng: Học tác phẩm Inventions của Bach (tiếp theo)

Ngày thứ tư: Chẳng có gì nhiều mà bạn có thể làm để đẩy nhanh bản nhạc về phương diện kỹ thuật sau hai hoặc ba ngày. Trong vòng vài ngày, hãy bắt đầu luyện tập bản 8 bằng chơi HS, rồi HT, ở các tốc độ khác nhau tùy ngẫu hứng tại từng thời điểm của bạn. Ngay khi bạn cảm thấy đã sẵn sàng, hãy luyện tập HT, nhưng hãy quay lại HS nếu bạn bắt đầu phạm lỗi, có các điểm trượt trí nhớ, hoặc nếu bạn gặp các khó khăn kỹ thuật khi tăng tốc. Hãy luyện chơi bản nhạc HT trong các phân khúc, nhảy từ phân khúc này sang phân khúc khác một cách ngẫu nhiên suốt bản nhạc Hãy thử bắt đầu bằng phân khúc nhỏ cuối cùng rồi luyện tập ngược dòng cho tới đầu bản nhạc.

Hãy lọc những điểm trở ngại ra và tập chúng riêng rẻ. Hầu hết mọi người có LH yếu hơn, vì vậy việc đưa LH đạt tốc độ nhanh hơn tốc độ yêu cầu có thể làm xuất hiện các vấn đề. Ví dụ, 4 nốt cuối cùng của LH trong ô nhịp 3 (Inv. 8), 4234(5), nơi (5) là móc liên kết, có thể khó chơi nhanh. Trong tình huống này, hãy tách nó thành ba nhóm parallel set: 42, 23, và 345 rồi luyện tập chúng sử dụng các bài tập parallel set. Rồi, kết nối chúng thành : 423 và 2345. 423 thì không là một parallel set (4 và 3 chơi cùng nốt), vì vậy bạn không thể chơi nhóm này nhanh như chơi các nhóm parallel set. Trước nhất hãy đưa chúng tới tốc độ cận vô cực [nearly infinite speed] (tức là gần như thành một hợp âm) và rồi hãy học cách thư giãn ở các tốc độ đó, chơi thành các nhóm bốn nốt nhanh (xem III.7b). Rồi giảm tốc dần để phát triển sự độc lập ngón. Hợp các nhóm parallel set lại thành từng cặp và, cuối cùng, nối toàn bộ chúng lại. Đây là giải pháp tiệm tiến kỹ thuật và do đó sẽ không thể xảy ra qua chỉ một đêm. Bạn có thể thấy chỉ có ít sự cải thiện trong thời gian luyện tập, nhưng bạn sẽ cảm thấy một lượng cải thiện đáng kể sau một vài tuần.

Khi bạn có thể chơi bản nhạc HT, hãy bắt đầu chơi HT trong đầu bạn (MP). Sự luyện tập HT này hãy thực hiện trong một hoặc hai ngày. Nếu bạn không hoàn thành nhiệm vụ chơi MP ở bước này, thì hầu như bạn sẽ chẳng bao giờ có thể. Nhưng nếu bạn thành công, nó sẽ trở thành công cụ mạnh mẽ nhất mà bạn từng sử dụng.

Vào ngày 5 và 6, bạn sẽ có thể bắt đầu bản 13 và bắt đầu luyện tập cả ba bản hằng ngày. Một giải pháp thay thế là trước tiên học tốt chỉ bản 8, kế, sau khi bạn đã trải qua toàn bộ quy trình để bạn đã quen thuộc với nó, thì hãy bắt đầu bản 1 và bản 13. Lý do chính cho việc học mấy bản nhạc đồng thời là rằng các bản nhạc này thì rất ngắn nên bạn sẽ chơi quá nhiều vòng lặp trong một ngày nếu bạn luyện tập chỉ một bản. Hãy nhớ rằng, từ ngày 1, bạn sẽ chơi tốc độ cao (HS), và từ ngày 2, bạn sẽ chơi tối thiểu là vài đoạn/phân khúc nhanh hơn tốc độ yêu cầu. Thêm nữa, thời gian phải mất để học ba bản nhạc này, riêng mỗi lần một bản, sẽ phải mất lâu hơn là học chúng đồng một lúc.

Sau ngày 2 hoặc 3, sự tiến bộ của bạn nhanh thế nào là lệ thuộc vào trình độ kỹ thuật của bạn hơn là năng lực ghi nhớ của bạn. Một khi bạn đã có thể chơi toàn bản HS theo như ý, bạn nên xem rằng bản nhạc đã được học thuộc. Đây là bởi vì, nếu bạn ở trên trình độ trung bình, bạn sẽ có khả năng chơi nó HT rất nhanh, trong khi nếu bạn chưa tới trình độ kỹ thuật này, thì các trở ngại kỹ thuật của từng bàn tay sẽ làm chậm tiến trình luyện tập của bạn. Trí nhớ sẽ không là nhân tố gây hạn chế. Cho sự luyện tập HT, bạn hiển nhiên phải luyện tập với sự phối hợp của hai tay. Bach thiết kế các bản Invention chính là để luyện tập sự phối hợp của hai tay và, đồng thời, chơi chúng một cách độc lập. Đây là lý do tại sao có hai bè (voice) và chúng được đặt chồng lên nhau; Thêm nữa, trong bản 8, một tay chơi ngắt tiếng-staccato trong khi tay kia chơi luyến tiếng-legato.

Cả ba bản trên nên được học thuộc hoàn toàn trong một tới hai tuần và bạn cần bắt đầu thấy thoải mái tối thiểu là với bản thứ nhất. Cứ cho là trong một tuần, tất cả điều bạn đã làm là tập trung vào việc học thuộc các bản mới này. Bấy giờ nếu bạn quay lại những bản cũ mà trước đó bạn đã học thuộc rồi, bạn sẽ phát hiện rằng mình không còn nhớ chúng tốt nữa. Đây là một thời gian tốt để mài lại các bản cũ này và để luân chuyển công việc bảo lưu trí nhớ này với sự mài dũa thêm các bản mới của Bach. Bạn căn bản đã hoàn thành. Xin chúc mừng bạn!

Bạn có thể chơi tốt thế nào từ trí nhớ của mình thì lệ thuộc vào trình độ kỹ thuật của bạn cũng như trí nhớ của bạn. Điều quan trọng là đừng nhầm lẫn sự thiếu kỹ thuật với sự bất lực về trí nhớ, bởi vì hầu hết mọi người mà gặp trở ngại về trí nhớ đều có năng lực nhớ bình thường nhưng chưa thỏa đáng về trình độ kỹ thuật. Do đó, bạn cần những phương pháp để kiểm tra kỹ thuật của bạn và trí nhớ của bạn. Nếu kỹ thuật của bạn là thỏa đáng, thì bạn sẽ phải có khả năng chơi thoải mái ở tốc độ gấp chừng 1.5 tốc độ yêu cầu, HS. Với bản 8, tốc độ là chừng MM = 100 trên máy đánh nhịp, như vậy bạn cần có thể chơi cả hai tay ở tốc độ chừng 150 HS. Ở tốc độ 150, bạn đã đạt tốc độ của Glenn Gould (dẫu là HS - ông chơi bản này ở tốc độ chừng 140)! Nếu bạn không thể chơi ổn ở tốc độ trên 100 HS, thì bạn phải cải thiện kỹ thuật của bạn trước khi bạn có thể mong đợi mình chơi HT ở bất kỳ tốc độ nào cận 100. Sự kiểm tra tốt nhất cho trí nhớ là rằng bạn đã có thể chơi nó trong đầu hay chưa. Bằng cách áp dụng các bài kiểm tra này, bạn có thể xác định mình đang cần luyện tập kỹ thuật hay là luyện tập trí nhớ.

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

>>Xem tiếp:

6. Thuộc lòng

a. Vì sao phải học thuộc lòng ?

b. Ai có thể Học thuộc lòng, thuộc Cái gì, Khi nào.

c. Thuộc lòng và Bảo trì trí nhớ.

d. Trí nhớ bàn tay - Hand Memory

e. Khởi đầu tiến trình học thuộc.

f. Củng cố trí nhớ/dữ liệu đã ghi nhớ

g. Luyện tập nguội - Practicing Cold