(P68) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tả

6. Thuộc lòng

j. Xây dựng Ký ức vĩnh viễn, Chơi trong đầu - Establishing Permanent Memory, Mental Play (tiếp theo)

Trí nhớ bàn phím - Keyboard memory và Chơi trong đầu: trong trí nhớ bàn phím, bạn nhớ trật tự các phím và các động tác bàn tay, cùng với âm nhạc, khi bạn chơi. Nó như thể bạn có một cây piano trong đầu mình vậy, và có thể chơi nó. Hãy bắt đầu luyện tập trí nhớ bàn phím bằng học thuộc HS, rồi HT. Kế, khi bạn ở xa cây piano, hãy chơi bản nhạc trong đầu bạn, lại bắt đầu bằng HS trước. Chơi nhạc trong đầu (mental play – MP), mà không có cây piano, là mục tiêu học thuộc tối hậu. Trí nhớ bàn phím là một cách tốt để khởi đầu MP. Việc chơi HT trong đầu lúc đầu tiên là không cần thiết, đặc biệt là nếu bạn thấy nó quá khó, mặc dù cuối cùng bạn sẽ chơi nó một cách thoải mái. Trong khi chơi MP, hãy ghi chú những phân khúc nào bạn đã quên, rồi trở lại bản nhạc/cây piano và ghi nhớ nó lại. Bạn có thể thử sử dụng trí nhớ chụp ảnh cho các phân khúc mà bạn có xu hướng hay quên bởi vì dù thế nào bạn cũng cần xem lại tổng phổ để tái-nhớ nó. MP là khó không chỉ vì bạn phải có nó đã được thuộc lòng, mà còn vì bạn còn phải cần có trí nhớ bàn tay và âm thanh piano để hỗ trợ nó; tuy nhiên, điều này chính xác lại là lý do tại sao nó có tác dụng rất mạnh.

Trí nhớ bàn phím có hầu hết các ưu điểm của trí nhớ chụp ảnh nhưng có thêm ưu điểm là các nốt đã được học thuộc chính là các phím piano thay vì các con nòng nọc trên một trang giấy nhạc, vì vậy, bạn không phải dịch từ các con nòng nọc ấy sang thành các phím. Điều này cho phép bạn chơi với ít nỗ lực hơn so với chơi bằng trí nhớ chụp ảnh, bởi vì bạn không cần phải xuyên qua một quy trình phụ của sự dịch từ tổng phổ. Các ký hiệu diễn cảm không là các dấu hiệu trên giấy, mà là các ý tưởng âm nhạc (trí nhớ âm nhạc). Mỗi khi bạn luyện tập, trí nhớ bàn phím (cũng như trí nhớ bàn tay và trí nhớ âm nhạc) sẽ tự động duy trì nó, trong khi đó trí nhớ chụp ảnh thì không vậy. Bạn có thể luyện tập MP mà không có cây piano, do vậy bạn có gấp bội thời gian luyện tập, và bạn có thể chơi trước, y như với trí nhớ chụp ảnh.

Khi sử dụng trí nhớ bàn phím, bạn có xu hướng phạm cùng các lỗi, và mắc kẹt cùng những chỗ, như khi bạn chơi bản nhạc trên cây piano. Điều này ý nghĩa bởi vì tất cả các lỗi đều khởi sinh từ não bộ. Chính điều này gợi ý rằng chúng ta có thể luyện tập và cải thiện một số khía cạnh nào đó của sự chơi trên piano bằng cách sử dụng chỉ MP -- đó quả là một ưu điểm đích thực vô song! Hầu hết các gợi ý phương pháp học thuộc trong sách này đều áp dụng tốt nhất cho trí nhớ bàn phím, điều là một ưu điểm nữa của nó. MP là cách kiểm tra tốt nhất cho sự thuộc lòng đích thực – khi bạn chơi MP, bạn sẽ nhận thức rằng bạn vẫn lệ thuộc nhiều thế nào vào trí nhớ bàn tay ngay cả sau khi bạn tin rằng bạn đã đạt trí nhớ bàn phím. Chỉ sau khi bạn đạt ổn thoả MP bạn mới có thể được giải phóng khỏi trí nhớ bàn phím. Tuy nhiên, trí nhớ bàn tay luôn luôn là một hỗ trợ tốt – ngay cả khi bạn mất trí nhớ trong đầu, thường khi bạn vẫn có thể hồi phục nó mà không cần xem lại tổng phổ bằng cách chơi nó trên cây đàn piano sử dụng trí nhớ bàn tay.

Với những người muốn học thị tấu và đạt được cao độ tuyệt đối (hoặc tương đối) - absolute (or perfect) pitch, MP sẽ tự động phát triển các kỹ năng đó. Trí nhớ bàn phím hiển thị cái bàn phím, nhờ đó mà giúp việc tìm đúng phím cho cao độ tuyệt đối, một kỹ năng bạn sẽ cần khi sáng tác, hoặc chơi ứng tấu trên piano. Do đó, những người năng luyện tập MP cũng đã luyện tập thị tấu và cao độ tuyệt đối, bởi họ phần nào đã học các kỹ năng đó rồi. Xem các mục 11 và 12 bên dưới để có thêm chi tiết. Trong thực tế, MP sẽ không thể có tác động tốt nếu không có cao độ tuyệt đối. Chắc chắn, MP là một trong những cách tốt nhất mà nhờ nó các thiên tài âm nhạc đã trở thành [thiên tài âm nhạc]. Do thế nhiều trong số các “kỳ tích thiên tài” trong thực tế là có thể đạt được bởi tất cả chúng ta nếu chúng ta biết cách luyện tập chúng. Kết luận: sự thuộc lòng/Trí nhớ dẫn tới sự chơi trên bàn phím/ chơi trong đầu, điều lại dẫn tới cao độ tương đối/cao độ tuyệt đối ! Nói cách khác, những điều này là các thành tố căn bản của kỹ thuật -- khi bạn đã thụ đắc tất cả chúng rồi, thì năng lực của bạn để thuộc và trình diễn sẽ có một bước nhảy đột phá. Thêm nữa, MP chính là chìa khoá để mở ra các cánh cửa dẫn vào cái thế giới của các nghệ sĩ piano hoà nhạc và các soạn nhạc gia.

Như với bất kỳ quy trình học thuộc nào, MP phải được luyện tập ngay từ năm đầu theo học piano. Nếu bạn đã ngoài 20 tuổi, và chưa từng luyện tập MP, bạn có thể phải mất một năm chuyên cần luyện tập mới trở nên thoải mái với nó, và sử dụng nó thích đáng; việc học MP chỉ dễ hơn học cao độ tuyệt đối một chút. Do đó, ngay khi bạn thuộc được một phân khúc, hãy chơi nó trong đầu, và duy trì nó như bất kỳ loại trí nhớ nào khác. Bạn cần cuối cùng có kỹ năng chơi toàn bộ tác phẩm trong đầu. Bạn sẽ nhớ lại với niềm kinh ngạc và tự bảo "Chao ôi! Cái đó dễ hơn mình đã nghĩ!" bởi vì cuốn sách này đã cung cấp cho bạn những yếu tố căn bản cần cho việc học MP.

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

>>Xem tiếp:

6. Thuộc lòng

a. Vì sao phải học thuộc lòng ?

b. Ai có thể Học thuộc lòng, thuộc Cái gì, Khi nào.

c. Thuộc lòng và Bảo trì trí nhớ.

d. Trí nhớ bàn tay - Hand Memory

e. Khởi đầu tiến trình học thuộc.

f. Củng cố trí nhớ/dữ liệu đã ghi nhớ

g. Luyện tập nguội - Practicing Cold