(P6) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

Đăng bởi Admin Harmony
Thứ Wed,
07/07/2021

11.  Nhóm song song - Parallel Sets

*Nhóm song song là một nhóm nốt mà có thể chơi cùng lúc, như chơi một hợp âm vậy. Xem chi tiết về các bài tập PS tại  Mục III.7b

Khi hợp âm LH [tay trái] CEG đã chơi ổn, hãy đột ngột chuyển từ chơi hợp âm sang chơi nhóm bốn nốt (quadruplet). Bạn bấy giờ sẽ phải cử động các ngón nhưng hãy duy trì các cử động ngón ở mức tối thiểu. Để chuyển đổi này thành công, hãy kết hợp các vận động thích hợp của bàn tay/cánh tay  (xem Fink, Sandor) được thảo luận sau.

Phương pháp căn bản nhất để học cách chơi một đoạn khó là tách và tập từng hai nốt một lần, áp dụng lối kích hợp âm.  Trong ví dụ (LH) CGEG trên, ta bắt đầu bằng hai nốt đầu tiên trước. Sự kích một hợp âm hai nốt (nói chặt chẽ,  sự kích một quãng âm [interval attack])! Hãy chơi hai nốt này như một quãng chặp (perfect interval), nẩy bàn tay và các ngón  (5 và 1) đồng lúc lên và xuống như bạn đã làm trước đó với hợp âm  CEG. Để chơi cặp nốt này rất nhanh kế tiếp nhau, hãy hạ thấp đồng thời cả hai ngón, nhưng giữ cho ngón 1 cao hơn ngón 5 một chút  sao cho ngón 5 sẽ đáp phím trước nhất. nó là một quãng hai-nốt  cuộn nhanh (rapid two-note rolling interval). Vì bạn đang mang cả hai ngón xuống đồng lúc và chỉ hơi trì hoãn một ngón, bạn có thể chơi chúng với độ sát nhau theo ý muốn bằng cách giảm sự trì hoãn.  Đây là cách bạn giảm tốc từ tốc độ nhanh vô hạn!

Liệu có khả năng chơi bất cứ cặp kết hợp các nốt nào nhanh vô hạn theo cách này không ?  Dĩ nhiên không. Làm thế nào ta biết được cặp nốt nào có thể chơi nhanh vô hạn và cặp nốt nào thì không ? Để trả lời câu hỏi trên, chúng tôi cần  trình bày khái niệm chơi song song  (parallel play). Phương pháp hạ các ngón cùng nhau nêu trên thì được gọi là chơi song song  bởi vì các ngón được hạ xuống cùng nhau, tức là, một cách song song. Một Nhóm Song song (PS) là một nhóm nốt mà có thể được chơi đồng lúc bằng một bàn tay.  Tất cả các nhóm PS có thể được chơi nhanh vô hạn – áp dụng lối kích hợp âm cho các PS. Sự trì hoãn giữa hai ngón liên tiếp thì được gọi là góc pha (phase angle). Trong một hợp âm,  góc pha  bằng không cho tất cả các ngón; xem bài tập  Exercise 2 ở mục III.7.b  về cách xử lý chi tiết các PS. Đây là kỹ thuật kích hợp âm, song thuật ngữ “nhóm song song” là cần để tránh sự lẫn lộn nảy sinh từ thực tế của lý thuyết âm nhạc, “hợp âm” và “quãng” có các ý nghĩa đặc thù riêng mà không thể áp dụng cho tất cả các  PS. Tốc độ PS cao nhất thì đạt được bằng cách giảm góc pha xuống giá trị nhỏ nhất có thể kiểm soát được. Giá trị này xấp xỉ bằng cái lỗi bạn mắc lúc chơi hoà âm. Nói cách khác,  bạn chơi các hợp âm càng chính xác, thì tốc độ tối đa bạn đạt tới càng cao.

Hòa âm: Có lẽ, ý tác giả là cái lỗi chơi hợp âm mà chơi các nốt của nó không chính xác cùng lúc

Một khi đã chinh phục được CG, bạn có thể tiếp tục với GE (13), rồi EG và cuối cùng là GC để hoàn thành nhóm bốn và nốt liên kết [conjunction]. Rồi nối chúng thành các cặp, CGE, vv, để hoàn thành nhóm bốn . Lưu ý rằng CGE (513) thì vẫn là một PS. Vì vậy nhóm bốn cộng thêm nốt liên kết này có thể được cấu thành từ hai  PS, (513) và (315). Theo lược đồ này, 3 là nốt liên kết. Lối này nhanh hơn là dùng các PS 2-note, nhưng khó hơn. Nguyên tắc chung cho việc sử dụng các PS là: thiết lập phân đoạn để tập bằng cách sử dụng các PS lớn nhất có thể mà thích hợp với thế ngón bấm. Chỉ chia thành các PS nhỏ hơn nếu  PS lớn là quá khó. Phần III.7 sẽ thảo luận chi tiết cách dùng các PS.

Sau khi bạn đã có thể chơi tốt một nhóm bốn, hãy luyện chơi hai nhóm nối tiếp nhau, rồi ba,vv. Cuối cùng, bạn sẽ có thể chơi nhiều bất tận theo ý bạn! Khi bạn nẩy hòa âm, bàn tay được chuyển động lên và xuống. Nhưng cuối cùng, khi chơi các nhóm bốn liên tiếp nhau ở tốc độ cao, thì bàn tay gần như bất động, bạn cũng  sẽ phải thêm các chuyển động của bàn tay,vv., -- ta sẽ bàn thêm những đề tài này sau.

Phần khó thứ hai trong Fur Elise kết với một hợp âm rải (arpeggio) chứa ba PS: 123, 135, và 432. Đầu tiên hãy tập rời từng PS (ví dụ.123), rồi thêm vào nối liên kết (conjunction) (1231), rồi  kết hợp chúng thành các cắp, (123135) vv., để hợp thành trọn arpeggio đó.

Để cho bất cứ lối tập phân khúc (practice segment) nào nghe trôi chảy và nhạc tính, ta cần hoàn tựu hai điều: (1) kiểm soát các góc pha một cách chính xác (sự độc lập ngón) và (2) kết nối các nhóm song song (parallel set) một cách trôi chảy. Hầu hết các cử động ngón/bàn tay/cánh tay được miêu tả ở các phần liên quan đều hướng tới tiêu đích là sự hoàn thiện hai nhiệm vụ này theo những cách tinh xảo. Ta sẽ thảo luận nhiều thêm ở Phần III.

Bạn sẽ cần đọc hết phần III để hiểu cách sử dụng hiệu quả nhất các PS. Lối chơi song song được tả ở trên được gọi là Lối chơi song song "pha bị khoá" và là cách dễ nhất để khởi đầu, nhưng đó không là mục tiêu tối hậu. Để thành đạt kỹ thuật, bạn cần hoàn thiện sự độc lập ngón, điều sẽ đến sau quá trình rèn luyện, chứ không là sự các ngón tay bị khoá pha. Các PS giúp bạn hoàn tựu hai điều: dạy cho não bộ bạn cái khái niệm chơi cực nhanh, và cho hai tay bạn cái ý niệm về sự chơi nhanh cảm giác thế nào. Với những người chưa từng chơi nhanh như thế, thì những sự này là những trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ và kỳ diệu. Lối chơi song song giúp bạn tăng tốc, nhờ đó bạn có thể thử nghiệm với các chuyển động khác nhau để thấy cái nào là tác động hiệu quả. Bởi các phương pháp này cho phép hằng trăm thử nghiệm trong dăm phút, thử nghiệm này có thể thực hiện chóng vánh.

 

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

  >>Xem tiếp:

Viết bình luận của bạn:
Thêm vào giỏ hàng thành công
popup

Số lượng:

Tổng tiền: