(P45) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

4. Bàn tay, ngón tay, các cử động cơ thể cho kỹ thuật (tiếp theo)

c. Các động tác của cơ thể - Body Motions

Nhiều thầy dạy khuyến khích "sử dụng toàn bộ cơ thể cho sự chơi piano" (xem Whiteside). Lời này có nghĩa là gì? Phải chăng có những động tác đặc biệt của cơ thể mà là cần thiết cho kỹ thuật? Thật sự là không; kỹ thuật là ở hai bàn tay và sự thư giãn. Tuy nhiên, bởi bàn tay thì được gắn với cơ thể và được nâng đỡ bởi cơ thể, nên bạn không thể chỉ ngồi nguyên một tư thế mà hy vọng có thể chơi đàn. Khi chơi các khu vực trên cao, cơ thể nên chuyển theo bàn tay và bạn thậm chí có thể duỗi một chân sang hướng đối nghịch để giữ cân bằng cơ thể, nếu nó không đang cần để sử dụng pedal. Hơn nữa, ngay cả động tác nhỏ nhất của bất kỳ ngón tay nào cũng đều đòi hỏi một chuỗi các bắp cơ mà cuối cùng dẫn tới chí ít là tâm của cơ thể (gần xương ức-sternum), là chưa nói tới chân và các bộ phận khác mà nâng đỡ cơ thể. Sự thư giãn là quan trọng ở cơ thể cũng như ở các bàn tay và ngón tay, bởi độ dịch chuyển/biến dạng của các bắp cơ liên quan. Do đó, mặc dù hầu hết các động tác cần thiết của cơ thể có thể được hiểu từ suy luận thông thường, và dường như không quá quan trọng, các động tác của cơ thể tuy vậy là tuyệt đối cần thiết cho sự chơi piano. Vậy thì ta hãy thảo luận các động tác này, mà một số trong chúng có thể hoàn toàn dễ thấy.

Khía cạnh quan trọng nhất chính là sự thư giãn. Nó là cùng loại thư giãn mà bạn cần ở bàn tay và cánh tay -- hãy sử dụng chỉ các bắp cơ cần thiết cho sự chơi, và chỉ cho những quãng thời gian ngắn mà trong đó chúng được cần. Sự thư giãn cũng có nghĩa là hít thở tự do; nếu cổ họng bạn khô sau một lúc luyện tập căng thẳng, thì ấy là do bạn nuốt nước bọt không đúng cách, một dấu hiệu chắc chắn của những sự căng thẳng. Sự thư giãn quan hệ mật thiết với sự độc lập của mọi bộ phận của cơ thể. Điều đầu tiên bạn phải thực hiện, trước khi suy xét tới bất kỳ động tác hữu dụng nào của cơ thể, là phải chắc chắn rằng hai bàn tay và các ngón tay đang được hoàn toàn tách biệt/độc lập với cơ thể. Nếu chúng không được tách biệt, thì tiết tấu sẽ hỏng, và bạn có thể mắc đủ loại sai lầm. Nếu, thêm vào đó, bạn lại không ý thức rằng cơ thể và hai bàn tay của bạn đang bị trói buộc nhau, bạn sẽ thắc mắc lý do tại sao mình lại đang gây quá nhiều lỗi lạ lùng này mà vì nguyên nhân của chúng bạn không thể tìm ra.

Sự gỡ trói [decoupling] này là đặc biệt quan trọng khi chơi HT, bởi vì sự trói buộc đó sẽ can thiệp xấu vào sự độc lập của hai bàn tay. Sự trói buộc này là một trong các nguyên nhân gây các lỗi: ví dụ, một động tác ở một bàn tay này lại tạo nên một động tác ngoài chủ định ở bàn tay kia thông qua cơ thể. Điều này không có nghĩa là bạn có thể bỏ qua sự cởi trói với cơ thể khi luyện tập HS; trái lại, sự cởi trói với cơ thể nên được luyện tập một cách có ý thức trong khi luyện tập HS. Lưu ý rằng cởi trói với cơ thể là một ý niệm đơn giản và dễ thi hành nếu bạn học nó, nhưng, về phương diện sinh lý, nó là một quá trình phức tạp. Bất kỳ động tác nào ở một bàn tay cũng nhất định sẽ tạo sinh một phản ứng ngang bằng và nghịch lại ở cơ thể, cái mà sẽ được truyền một cách tự động sang bàn tay kia. Do đó, sự gỡ trói khỏi cơ thể đòi hỏi một nỗ lực chủ động; nó không là một sự thư giãn bị động. May thay, não bộ chúng ta đủ trí tuệ giúp chúng ta có thể dễ dàng thấu đạt khái niệm gỡ trói này. Đây là lý do tại sao sự gỡ trói buộc phải được luyện tập một cách chủ động. Khi bạn học bất kỳ một tác phẩm mới, sẽ luôn có một sự trói-cặp nào đó cho tới khi bạn luyện tập cách thoát khỏi nó.

Loại xấu nhất của sự trói-cặp là loại bị tạo sinh trong quá trình luyện tập, nếu bạn luyện tập với stress hoặc cố chơi cái gì đó mà quá khó. Trong lúc gắng nỗ lực căng thẳng để chơi một chi tiết khó, một nhạc sinh có thể thâu nhập vào bất kỳ số lượng các động tác không cần thiết nào, đặc biệt là trong khi luyện tập HT, sự mà cuối cùng can thiệp xấu vào sự chơi khi tốc độ gia tăng. Bằng cách tăng tốc HS, bạn có thể tránh khỏi hầu hết các lỗi trói-cặp HT này.

Cơ thể được sử dụng để chơi fortissimo thông qua vai, như được thảo luận bên trên. Nó cũng được sử dụng để chơi êm khẽ nữa bởi vì để có thể chơi khẽ, bạn cần một cái bệ/nền vững chãi, ổn định mà từ đó tạo sinh những lực nhỏ, được kiểm soát chủ động. Bàn tay và cánh tay, tự thân chúng, đã sẵn có rất nhiều các động tác khả dĩ nhằm phục vụ như một cái bệ vững chắc này. Khi chúng được gắn kết một cách ổn định với một cơ thể vững chắc, bạn sẽ có một bệ/nền liên quan mà vững chắc ổn định thêm nhiều. Do đó, sự êm dịu của pianissimo nên được khởi từ cơ thể, chứ không phải từ các đầu ngón tay. Và để giảm "tiếng ồn" máy móc từ những động tác thừa của bàn tay, thì các ngón tay nên ở trên mặt phím nhiều tối đa có thể. Trong thực tế, sự cảm giác các phím cung cấp một chỗ dựa vững vàng khác để chơi. Một khi ngón tay rời phím, bạn đã mất chỗ dựa giá trị đó, và ngón tay bấy giờ có thể lang thang bất cứ chỗ nào, khiến khó khăn cho sự điều khiển chính xác nốt kế theo.

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

>>Xem tiếp:

4. Bàn tay, ngón tay, các cử động cơ thể cho kỹ thuật.

a. Các động tác của bàn tay

b. Chơi bằng các Tư thế Ngón dẹt (Flat Fingers)

c. Các động tác của cơ thể - Body Motions

(P46) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P47) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P48) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P49) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng