(P161) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

19. Tập quán luyện tập “Lý tưởng” (Những chỉ dạy của Bach và bản Invention 4)

c. Các nguyên tắc luyện tập “chuẩn (normal)” và các Chỉ dẫn của Bach (tiếp theo)

Giọng và màu sắc: Giọng đàn [tonality] được cải thiện sẽ là bằng chứng rõ ràng nhất khi chơi khẽ; chơi khẽ hơn cũng giúp sự thư giãn và chủ động. Tư thế ngón dẹt  là cái có thể giúp chơi khẽ hơn với sự chủ động. Khẽ thế nào là khẽ ? Điều này phụ thuộc vào bản nhạc, tốc độ,vv, nhưng cho các mục tiêu luyện tập thì một tiêu chí hữu dụng là chơi khẽ dần cho tới khi bạn bắt đầu đánh mất [miss] một vài nốt; mức cường độ này (hoặc lớn hơn một chút) thông thường là tốt nhất cho sự luyện tập kỹ thuật khẽ. Một khi bạn đã chủ động được giọng đàn  (tức là âm thanh của từng nốt cá thể), hãy gắng thêm màu sắc vào cho bản nhạc của bạn (hiệu ứng của các nhóm nốt). Màu sắc của từng soạn nhạc gia là khác nhau. Chopin đòi hỏi chơi legato, special staccato, rubato (luyến tiếng, ngắt tiếng đặc biệt, và chơi nhịp tự do), vv.. Mozart đòi hỏi sự cực kỳ chú tâm tới các dấu hiệu diễn cảm.

Beethoven đòi hỏi những tiết tấu không được phép gián đoạn (uninterrupted) mà chạy liên tục băng suốt nhiều, nhiều ô nhịp; do đó, bạn cần phát triển cái kỹ năng “nối” các ô nhịp kế nhau trong nhạc Beethoven. Các Invention của Bach thì có phần bị giả tạo/tính toán và  “áp đặt” bởi vì chúng bị hạn chế chủ yếu thành các nhóm  parallel set đơn giản. Bạn có thể dễ dàng khắc phục sự khiếm khuyết này bằng cách nhấn mạnh vào vô số các ý niệm âm nhạc mà mang cho bản nhạc của ông cái chiều sâu âm nhạc hầu như vô tận. Nhạc cảm/tính (musicality) rõ ràng nhất thì xuất phát từ cuộc hòa âm/đối thoại giữa hai bàn tay. Kết của mọi tác phẩm phải là đặc biệt, và các phần kết của Bach là luôn thuyết phục. Do đó, đừng để cho phần kết bắt kịp bạn; hãy chắc chắn rằng cái kết ấy là có chủ đích. Trong bản Invention này, phải đặc biệt chú ý ô nhịp 50, trong đó hai tay chuyển động nghịch chiều nhau khi bạn bước vào phần kết đầy uy lực (authoritative). Khi bạn đưa bản nhạc đạt tốc độ và phát triển bàn tay yên tĩnh, các câu chạy 6-nốt (ví dụ, 212345, vv.) nên được nghe tựa những đợt sóng dâng rồi hạ.

Cú láy rền RH trill thì nghe như tiếng chuông (bell-like) bởi vì nó là một nốt toàn cung, trong khi cú láy rền LH trill thì nghe u tối hơn bởi vì nó là một bán cung. Khi luyện tập HS, lưu ý rằng cú RH trill thì không là một cú trill đơn giản bởi nó như thác đổ xuống cái kết. Tương tự, cú LH trill là một dẫn nhập vào cái đối âm kế theo với RH. Bạn không thể  tạo sinh màu sắc trừ phi bạn nhấc từng ngón tay hoàn toàn chính xác vào thời điểm thích đáng. Hầu hết các tác phẩm bài học của Bach chứa các bài học về sự nhấc các ngón tay một cách chính xác. Dĩ nhiên, sự tạo màu sắc đầu tiên nên được nghiên cứu HS. Bàn tay yên tĩnh cũng được thụ đắc dễ nhất HS; do đó, sự chuẩn bị HS thích đáng trước khi luyện tập HT là tối quan trọng cho giọng mà màu sắc. Một khi sự chuẩn bị này đã hoàn tất, bạn có thể khởi đầu HT và  làm xuất hiện sự phong phú ngoài khả năng tưởng tượng của âm nhạc Bach! 

Giọng và màu sắc không có một giới hạn nào theo nghĩa rằng một khi bạn đã thành công, nó lại thành dễ dàng hơn việc bổ sung thêm, và bản nhạc trong thực tế trở nên càng dễ chơi hơn. Rồi đột ngột, bạn phát hiện rằng bạn có thể chơi toàn bộ tác phẩm không mắc một lỗi có thể nghe thấy nào. Đây là lẽ là minh hoạ tốt nhất cho tuyên bố rằng bạn không thể tách rời kỹ thuật và âm nhạc. Hành động tạo âm nhạc đẹp làm bạn trở thành một người chơi piano tốt hơn. Điều này cung cấp một trong các lý giải cho sự tại sao bạn có những ngày tốt và những ngày xấu -- khi tâm trạng và sự thích nghi các ngón tay của bạn mà hoàn toàn thích đáng hầu bạn có thể chủ động giọng và màu sắc, bạn sẽ có một ngày tốt. Điều này dạy chúng ta rằng vào những ngày xấu, bạn có thể “hồi phục” bằng sự gắng nhớ lại các nhân tố nền tảng của phương thức mà bạn chủ động điều khiển được giọng và màu sắc của bạn. Lời này kết thúc các thảo luận về bản Invention 4. Giờ chúng ta quay lại nguyên tắc luyện tập. 

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

 >>Xem tiếp:

19. Tập quán luyện tập “Lý tưởng” (Những chỉ dạy của Bach và bản Invention 4)

a. Học các Nguyên tắc.

b. Nguyên tắc Học một tác phẩm mới.

c. Các nguyên tắc luyện tập “chuẩn (normal)” và các Chỉ dẫn của Bach.

20. Bach: Soạn nhạc gia và Người thầy vĩ đại nhất (15 Invention và các nhóm Parallel Set của chúng)

21. Tâm lý học của Piano

22. Tóm lược Phương pháp.

(P162) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P163) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P164) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P165) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P166) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng

(P167) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng