(P160) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền t

19. Tập quán luyện tập “Lý tưởng” (Những chỉ dạy của Bach và bản Invention 4)

c. Các nguyên tắc luyện tập “chuẩn (normal)” và các Chỉ dẫn của Bach (tiếp theo)

Hầu hết nhạc sinh thấy khó chơi các bản Invention này vượt quá một tốc độ nhất định, vì vậy hãy xét qua một nguyên tắc luyện tập cho sự gia tăng tốc độ. Khi đã sử dụng phương pháp luyện tập này, bạn trong thực tế cuối cùng phải chơi được ở bất kỳ tốc độ khả dĩ nào, gồm các tốc độ chí ít nhanh như của Glenn Gould và các nghệ sĩ piano lừng danh khác. Chúng ta sẽ học chơi nhanh các ô nhịp 1 và 2, và sau đó, bạn sẽ có thể tự mình hình dung ra cách luyện tập để tăng tốc các phần còn lại. Lưu ý rằng hai ô nhịp này là tự-lặp/xoay vòng [self-cycling] (xem mục III.2). Hãy gắng xoay vòng nó nhanh. Nhiều khả năng là bạn sẽ thất bại bởi vì stress phát triển nhanh cùng tốc độ. Nếu thế, hãy luyện tập 212345 của ô nhịp 1 cho tới khi nó thật mượt và nhanh. Rồi, luyện tập 154, rồi 54321 của ô nhịp thứ 2. Sau đó, kết nối chúng lại, và cuối cùng, xoay vòng cả hai ô nhịp.

Bạn có thể không hoàn chỉnh được mọi thứ vào ngày thứ nhất, nhưng sự cải thiện hậu luyện tập (PPI- post practice improvement) sẽ làm nó dễ dàng hơn ở ngày luyện tập thứ hai. Sử dụng các phương pháp tương tự, hãy giải quyết tất cả những khó khăn kỹ thuật của bạn trong toàn bản nhạc. Khó khăn chủ yếu trong LH là nhóm 521 của ô nhịp 4, do đó hãy luyện tập nhóm PS 521 cho tới khi bạn có thể chơi nó ở bất kỳ tốc độ nào, mà hoàn toàn thư giãn. Lưu ý rằng nhóm 212345 của RH và nhóm 543212 của LH là các bài tập chuyển ngón cái (thumb-passing). Rõ ràng, Bach đã nhận thức rằng kỹ thuật ngón cái tréo trên TO và ngón cái luồn dưới TU là các yếu tố kỹ thuật tối quan trọng ở một tốc độ cao nên ông đã sáng tạo vô số cơ hội tài tình cho bạn luyện tập chúng. Trước khi bạn có thể chơi HT nhanh, bạn phải đạt tới các tốc độ HS mà phải nhanh hơn rất nhiều cái tốc độ HT bạn mong muốn.

“Đạt tốc độ” không đơn thuần có nghĩa là có khả năng đạt tới cái tốc độ yêu cầu, mà bạn phải có khả năng cảm giác được bàn tay yên tĩnh (quiet hand), sự hoàn toàn chủ động cho sự độc lập của từng ngón tay. Những người mới học có thể cần nhiều tháng luyện tập HS cho các tốc độ cao hơn. Nhiều nhạc sinh thường có xu hướng ép cái tốc độ cao hơn từ các ngón tay của họ bằng cách chơi lớn; đây không là tốc độ thực, vì vậy hãy chơi mọi thứ khẽ cho những buổi luyện tập này. Khi khởi đầu chơi HT nhanh, hãy cường điệu tiết tấu -- cách này có thể khiến nó dễ hơn. Mặc dù hầu hết các tác phẩm của Bach có thể được chơi ở các tốc độ khác nhau, tốc độ tối thiểu cho các bản Invention là cái tốc độ mà ở đó bạn có thể cảm giác được bàn tay yên tĩnh khi bạn thụ đắc cái kỹ thuật cần thiết, bởi vì nếu bạn không đạt được tốc độ đó, bạn đã bỏ mất các bài học quan trọng nhất của Bach (bàn tay yên tĩnh).

Một người chơi piano trình độ trung cấp sẽ có khả năng chinh phục được các khó khăn kỹ thuật của bản Invention trong vòng một tuần. Bấy giờ chúng ta sẵn sàng để luyện tập chơi nó như một tác phẩm âm nhạc ! Hãy lắng nghe nhiều bản thu âm khác nhau để có một ý tưởng về cái gì có thể được thực hiện, và cái gì bạn muốn có thể thực hiện. Hãy thử ở các tốc độ khác nhau rồi quyết định tốc độ cuối cùng theo riêng bạn. Quay video bạn chơi để xem bạn đã ổn thoả về cả hình ảnh và âm nhạc hay chưa; thông thường, sẽ là chưa, và bạn sẽ phát hiện nhiều yêu cầu cải thiện mình cần thực hiện. Bạn có thể không bao giờ hoàn toàn thỏa mãn ngay dù bạn đã luyện tập bản này suốt đời mình.

Để chơi diễn cảm, bạn phải xúc chạm từng nốt [từng phím đàn] trước khi chơi nó, ngay dù sự xúc chạm đó chỉ xảy ra một phần nhỏ của giây. Sự xúc chạm này không chỉ mang cho bạn nhiều sự chủ động hơn và loại trừ các lỗi, mà còn cho phép bạn không ngừng tăng tốc thông qua sự nhấn phím (key drop) hầu cho cái cán búa được uốn cong ở một lượng thích đáng khi búa gõ vào dây. Hãy tưởng tượng rằng không tồn tại đáy phím và cho phép đáy phím chặn dừng ngón tay của bạn. Bạn có thể thực hiện điều này và vẫn chơi khẽ. Đây được gọi là “chơi sâu vào trong cây piano”. Bạn không thể “nhấc ngón tay của bạn lên cao rồi bổ xuống” như Hanon khuyên dạy mà mong chờ sự tác thành âm nhạc. Một động tác như vậy có thể khiến cho cán búa đong đưa thay vì uốn cong và sản ra một âm thanh chói gắt và không thể đoán định.

Do vậy, khi bạn luyện tập HS, hãy luyện tập một cách có nhạc cảm, sử dụng “các tư thế ngón dẹt” của mục III.4.b. Hãy kết hợp các tư thế ngón này với một cổ tay mềm dẻo. Hãy chơi với sự tối đa khả dĩ bằng phần đệm thịt của ngón tay (phần đối diện với móng tay), chứ không bằng phần đầu ngón nhiều xương. Nếu bạn quay video bạn chơi, thì tư thế ngón khum sẽ trông rất trẻ con và nghiệp dư. Bạn không thể chơi thư giãn trừ phi bạn có thể hoàn toàn thư giãn các cơ duỗi của các đốt ngón 2 hoặc 3 đầu tiên của các ngón 2 tới 5. Sự thư giãn này là cốt yếu của các tư thế ngón dẹt. trước nhất, bạn sẽ có khả năng bao gồm được tất cả những yêu cầu này chỉ ở tốc độ chậm. Tuy nhiên, ngay khi bạn đã phát triển bàn tay yên tĩnh, bạn sẽ đạt được năng lực/khả năng bao gồm chúng ở các tốc độ cao hơn. Trong thực tế, bởi vì các tư thế ngón này cho phép sự thư giãn và chủ động hoàn toàn, bạn sẽ có thể chơi ở tốc độ nhanh hơn nhiều. Đây là một trong (nhiều) lý do tại sao bàn tay yên tĩnh là vô cùng quan trọng.

Soạn giả: Chuan C. Chang (nhà khoa học)

Dịch giả: Nhật Nguyệt (thi sĩ)

Chia sẻ, sao chép vui lòng ghi rõ nguồn bài viết thuộc bản quyền Harmony Co., Ltd

>>Xem tiếp:

19. Tập quán luyện tập “Lý tưởng” (Những chỉ dạy của Bach và bản Invention 4)

a. Học các Nguyên tắc.

b. Nguyên tắc Học một tác phẩm mới.

c. Các nguyên tắc luyện tập “chuẩn (normal)” và các Chỉ dẫn của Bach.

20. Bach: Soạn nhạc gia và Người thầy vĩ đại nhất (15 Invention và các nhóm Parallel Set của chúng)

21. Tâm lý học của Piano

22. Tóm lược Phương pháp.

(P161) Phương pháp luyện tập đàn piano - Nguyên lý và nguyên tắc nền tảng